Κόκκινες χάντρες....

Εδώ και καιρό, προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει στην οικονομία. Γιατί αυτή η βίαιη προσαρμογή προς τα κάτω; Γιατί αυτή η πρωτοφανή λιτότητα; Γιατί πρέπει να πέσει το βιοτικό επίπεδο; Πολλές απορίες που θέλω να τις εξηγήσω στον εαυτό μου απλά. 

Πολλές απορίες μέχρι που διάβασα την φράση που είπε ο Warren Buffet. 

"I don’t have a problem with guilt about money. The way I see it is that my money represents an enormous number of claim checks on society. It’s like I have these little pieces of paper that I can turn into consumption."

Σύμφωνα με τον κ. Buffet λοιπόν, χρήμα, είναι υποσχετικές. Υποσχετικές για μελλοντική κατανάλωση. Δηλαδή, τα όποια ευρώ που έχουμε στην τσέπη μας ή στην τράπεζα είναι υποσχετικές τις οποίες η κοινωνία θα μας τις εξαργυρώσει με την παροχή αγαθών και υπηρεσιών στο μέλλον.

Κατ' επέκταση, αν δεν υπάρχουν αυτά τα αγαθά και υπηρεσίες τότε η υποσχετική δεν έχει αντίκρυσμα άρα δεν αξίζει τόσο όσο νομίζουμε. 

Ας πάμε σε ένα παράδειγμα, ίσως ακραίο, για να καταλάβουμε καλύτερα αυτό το νόημα - ας υποθέσουμε ένα απομακρυσμένο και απομονωμένο χωρίο με το δικό του νόμισμα, τις κόκκινες χάντρες. Οι κάτοικοι του χωριού έχουν εξειδικευτεί σε διαφορετικές εργασίες και κάποιοι είναι αγρότες, άλλοι κτηνοτρόφοι, άλλοι μυλωνάδες, άλλοι παπουτσήδες άλλοι χτίστες κλπ. Το χωριό έχει συγκεκριμένο αριθμό κόκκινων χαντρών και οι τιμές ανταλλαγής των υπηρεσιών έχουν καθοριστεί με την κλασσική μέθοδο προσφοράς και ζήτησης. 

Σύμφωνα με το σκεπτικό που πάω να αναπτύξω, το σύνολο των χαντρών αντιπροσωπεύει το σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών που μπορεί να παράγει αυτό το χωριό. Αν για κάποιο λόγο η παραγωγή πέσει στο μισό ή, πιο σημαντικά, η ικανότητα για μελλοντική παραγωγή μειωθεί τότε ο ίδιος αριθμός χαντρών θα πρέπει να αγοράσουν λιγότερα συνολικά μελλοντικά προϊόντα και έτσι, για να αποκατασταθεί η ισορροπία ή οι τιμές θα ανέβουν ή με κάποιο τρόπο θα πρέπει να αφαιρεθούν χάντρες από την κοινωνία (= να ακυρωθούν οι υποσχετικές). Αντιθέτως, αν αυξηθεί η παραγωγή δηλαδή στον ίδιο χρόνο μπορούν να παραχθούν περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες τότε για να αποκατασταθεί η ισορροπία ή θα μειωθούν οι τιμές ή θα προστεθούν χάντρες στην οικονομία (= εκδοθούν νέες υποσχετικές).

Με αυτό το ακραίο και ομολογουμένως απλοϊκό παράδειγμα βλέπουμε ότι ισορροπία υπάρχει όταν οι υποσχετικές αντιστοιχούν στην ικανότητα αυτής της κλειστής οικονομίας να παράγει στο μέλλον. Δεν έχει σημασία τι έγινε στο παρελθόν και αν οι υποσχετικές καλώς υπήρχαν ή καλώς είναι τόσες. Το μόνο που έχει σημασία είναι εάν μπορούν αυτές οι υποσχετικές να μετουσιωθούν σε κατανάλωση. 

Επίσης βλέπουμε ότι ανεξάρτητα από τον αριθμό των χαντρών η ευμάρεια της κοινωνίας εξαρτάτε με το πόσο παράγει - ακόμα και αν πέσουν χάντρες από τον ουρανό δεν θα αξίζουν ιδιαίτερα πολλά από την στιγμή που θα παράγονται τα ίδια αγαθά και υπηρεσίες.

Στην επόμενα ποστ, θα προσπαθήσω να επεκτείνω το παράδειγμα βάζοντας ακόμα ένα χωριό στην εικόνα (με πράσινες χάντρες ώς νόμισμα) και μετά αν και τα 2 χωριά έχουν κοινό νόμισμα τις κίτρινες χάντρες ;).