Σπιράλ θανάτου ;

Επειδή ακούω και διαβάζω αρκετά την φράση «Μα πώς χρεοκόπησε η Κύπρος με τόσα δις ζεστό χρήμα στις τράπεζες» καλό είναι να διευκρινίσουμε ορισμένα πράματα:

Τις καταθέσεις που είναι τοποθετημένες στις τράπεζες οφείλονται στους καταθέτες. Οι Κυπριακές τράπεζες ουσιαστικά χρωστάνε τα χρήματα αυτά στους δικαιούχους τους και οφείλουν να τα δώσουν πίσω είτε άμεσα είτε, σε περίπτωση προθεσμιακών καταθέσεων, μετά από ορισμένο χρόνο. Η τράπεζες όμως δεν αποθηκευθούν τα χρήματα σε θησαυροφυλάκια. Κρατάνε ένα ορισμένο ποσό διαθέσιμο ώστε να μπορούν να πληρώσουν όποιον ζητήσει τα χρήματά του και το υπόλοιπο το δανείζουν – τα δάνεια είναι η περιουσία της  τράπεζας και οι καταθέσεις τα χρωστούμενα της.

Για να μπορεί η τράπεζα να δόσεις τόκο στον καταθέτη (επαναλαμβάνω ότι ο καταθέτης δανείζει την τράπεζα και θέλει τόκο) η τράπεζα με την σειρά της πρέπει να δανείσει με ψηλότερο τόκο ώστε με την διαφορά να πληρώσει τα έξοδά της και να βγάλει και το κέρδος της.

Αρα = καταθέσεις είναι υποχρέωση της τράπεζας = παθητικό και δάνεια είναι περιουσία της τράπεζας = ενεργητικό.

Η όλη μαεστρία του τραπεζίτη είναι να καταφέρει να ισορροπήσει μεταξύ πολλών αντικρουόμενων επιλογών. Πρέπει μεν να έχει χρήματα στα ταμεία για να εξυπηρετήσει τις καθημερινές ανάγκες αλλά πρέπει δεν να χορηγήσει δάνεια ώστε να μπορεί να κερδίσει τόκο και έσοδα.

Για να μην κάνει ο κάθε ένας του κεφαλιού του, υπάρχουν οι λεγόμενοι κανονισμοί ρευστότητας όπου καθορίζουν αρκετά για την λειτουργία της τράπεζας - πώς και πόσο τράπεζα δανείζει, με ποιόν τρόπο τοποθετεί τα περιουσιακά της στοιχεία. Μέσα σε αυτά τα όρια επιτρέπετε να κινηθεί ο τραπεζίτης και να κάνει τις επιχειρηματικές του επιλογές.

Οι Κυπριακές τράπεζες έμπλεξαν στον εξής φαύλο κύκλο – για να προσελκύσουν περισσότερους καταθέτες ανέβασαν τα επιτόκια και για να μπορέσουν να πληρώσουν αυτά τα επιτόκια αναγκαστικά ανέβασαν και τα επιτόκια χορηγήσεων. Ψηλά επιτόκια χορηγήσεων όμως σημαίνει λιγότερα δάνεια και χωρίς δάνεια δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις καταθέσεις – άρα αναγκάζονται να δανείσουν με πιο χαλαρά κριτήρια με σκοπό να εισπράξουν υψηλό τόκο ώστε με την σειρά σου να πληρώσεις τον ψηλό τόκο στον καταθέτη τους (δανειστή τους). Έτσι οι τράπεζες δάνεισαν σε όποιον μιλά κυπριακά (και όχι μόνο) και με κριτήρια θολά ή όχι απόλυτα τεχνοκρατικά.  Έτσι αυτή η ρευστότητα διοχετεύθηκε στην οικονομία και έγιναν Μερσεντές, βίλες, ταξίδια για ΣΚ στα Ελληνικά μπουζούκια, ψώνια, υπηρέτριες ........ ένας αυτοτροφοδοτούμενος κύκλος που για να συντηρηθεί έπρεπε να εισρέουν όλο και πιο πολλές καταθέσεις με όλο ψηλότερα επιτόκια τα οποία δίνουν νέα ώθηση στον τροχό της οικονομίας.

Αυτό σημαίνει το «μη βιώσιμο μοντέλο» που φωνάζει (άγαρμπα) η ΕΕ. Και είχε συμφωνηθεί ότι θα μειωθεί, ελεγχόμενα, ώστε μέχρι το 2018 να έρθει στο μέσο όρο της ΕΕ.

Αυτή η μείωση όμως θα άλλαζε τα κεκτημένα της Κυπριακής κοινωνίας και ειδικότερα της ελίτ της η οποία προσπάθησε να τα διατηρήσει μέχρι τέλους, αρνούμενη να δει με ρεαλισμό το τι έρχεται και να λάβει διορθωτικά μέτρα τον καιρό της ευμάρειας,  με τις καταστροφικές συνέπειες που βλέπουμε.